Tekenbeten, het is een onderwerp waar niemand echt aan wil denken. Maar als je veel tijd buiten doorbrengt, vooral in de natuur, is het handig om te weten hoe je een tekenbeet kunt herkennen. Teken zijn kleine, spinachtige beestjes die zich vastbijten in de huid van mensen en dieren. Vaak zijn ze zo klein dat je ze nauwelijks ziet. Een tekenbeet lijkt vaak op een klein rood bultje, soms met een zwart puntje in het midden. En ja, soms zie je de teek nog steeds vastzitten.
Het is belangrijk om meteen na een wandeling in het bos of grasland je huid te controleren. Vooral de warme, vochtige plekken zoals oksels, knieholtes en de liesstreek zijn favoriet bij teken. Ze houden van die beschutte plekjes. Dus even goed kijken kan geen kwaad. En krijg je toch een beet? Dan is snel handelen de sleutel.
Gevaren van een tekenbeet
Ziekten die teken kunnen overdragen
Een tekenbeet kan meer zijn dan alleen een irritant bultje. Teken kunnen namelijk ziekten overdragen, zoals de ziekte van Lyme en FSME (FrühSommer-MeningoEncephalitis). Lyme is de meest bekende in onze contreien. De bacterie Borrelia burgdorferi wordt door de teek overgebracht en kan allerlei klachten veroorzaken, variërend van huiduitslag tot gewrichtsproblemen en zelfs neurologische klachten.
FSME komt wat minder vaak voor, maar is minstens zo vervelend. Het is een vorm van hersen(vlies)ontsteking die ernstige gevolgen kan hebben. Gelukkig is er voor FSME een vaccin beschikbaar, maar dat betekent niet dat we niet alert moeten blijven.
Symptomen om op te letten
Herkennen van symptomen na een tekenbeet kan lastig zijn omdat ze vaak vaag beginnen. Bij de ziekte van Lyme kun je bijvoorbeeld last krijgen van vermoeidheid, koorts en spierpijn, wat natuurlijk ook op een gewone griep kan lijken. Maar er is één symptoom dat echt opvalt: de zogenaamde ‘bullseye’ uitslag. Dit is een rode kring die steeds groter wordt rondom de beet.
Bij FSME kunnen er griepachtige klachten optreden gevolgd door neurologische symptomen zoals hoofdpijn en nekstijfheid. Het blijft dus belangrijk om na een tekenbeet alert te zijn op veranderingen in je gezondheid en bij twijfel altijd even langs de huisarts te gaan.
Slimme manieren om tekenbeten te voorkomen
Voorkomen is natuurlijk altijd beter dan genezen. Gelukkig zijn er best wat maatregelen die je kunt nemen om het risico op een tekenbeet te verkleinen. Draag bijvoorbeeld lange mouwen en lange broeken als je door hoog gras of bossen loopt. Stop je broekspijpen in je sokken – ja, het ziet er misschien niet charmant uit, maar het helpt wel!
Gebruik ook insectenwerende middelen met DEET op onbedekte huid en kleding. Het houdt niet alleen teken weg maar ook andere vervelende insecten zoals muggen. En check altijd na zo’n wandeling jezelf en eventuele huisdieren grondig op teken.
Wat te doen na een tekenbeet
Oké, stel dat je ondanks alle voorzorgsmaatregelen toch gebeten bent door een teek. Wat nu? Het belangrijkste is om de teek zo snel mogelijk te verwijderen. Gebruik hiervoor een speciale tekentang of -lepel. Pak de teek zo dicht mogelijk bij de huid vast en trek hem er recht uit, zonder te draaien of te knijpen.
Nadat de teek verwijderd is, reinig je de beetplek met alcohol of jodium en was je handen grondig. En houd de plek de komende weken goed in de gaten voor eventuele veranderingen of symptomen zoals roodheid of zwelling. Noteer ook altijd even de datum van de beet voor het geval je later klachten krijgt.
Natuurlijke remedies en medische hulp
Er bestaan allerlei natuurlijke remedies die zouden helpen bij het voorkomen of behandelen van tekenbeten. Denk aan essentiële oliën zoals tea tree olie of lavendelolie die teken zouden afschrikken. Hoewel deze middelen niet altijd wetenschappelijk onderbouwd zijn, kunnen ze geen kwaad en sommige mensen zweren erbij.
Maar bij twijfel of ernstige klachten is medische hulp altijd de beste optie. Huisartsen kunnen antibiotica voorschrijven bij vermoeden van Lyme of andere infecties door een tekenbeet. Aarzel dus niet om naar de dokter te gaan als je denkt dat er iets niet pluis is.
Tekenbeten kunnen eng klinken, maar met wat kennis en voorzorgsmaatregelen kun je veel problemen voorkomen. Blijf alert, bescherm jezelf goed en geniet vooral van de natuur!